Succesvolle samenwerking tussen de Rechtspraak en O&P Rijk

Nieuwsbericht | 29-07-2025 | 12:43

We spreken Dorinda in het mooie gebouw van de Raad voor de Rechtspraak aan de Kneuterdijk in Den Haag.

“Dorinda: "Toen we anderhalf jaar geleden begonnen, hadden we niet voorzien welke strategische waarde het organisatiehandboek binnen de Rechtspraak zou krijgen. Inmiddels lijken we geleidelijk de weg in te slaan naar een meer uniforme werkwijze binnen de gerechten."

Artikel gaat verder onder de foto.

 

Aanleiding

Dorinda vertelt dat de opdracht voor het ontwikkelen van het handboek aan O&P-Rijk|Organisatieadvies steeds relevanter werd. Sinds de overgang van de Rechtspraak van een eigen functiewaarderingssysteem naar het Functiegebouw Rijk (FGR), bleek dat het werken met het FGR door veel leidinggevenden lastig werd gevonden. Daarbij speelt een rol dat door de specifieke samenstelling van het management, dat in het primaire proces van de gerechten voor een belangrijk deel uit rechters bestaat, er weinig kennis en ervaring bestaat van en met het werken met generieke functieprofielen en met functievorming en -indeling. De organisaties van de Rechtspraak zijn de afgelopen jaren dan ook steeds vaker geconfronteerd met verzoeken van leidinggevenden of HR-adviseurs om werkzaamheden te beschrijven en in te delen in het Functiegebouw Rijk (FGR). Ook kregen leidinggevenden steeds vaker vragen van medewerkers over de passendheid van de voor hen geldende FGR-functie.

In de periode na invoering van het FGR is een groot aantal functiebeschrijvingen (respectievelijk addenda en ‘functieprofielen’) ontstaan, waarbij – voor zover het lokale beschrijvingen betrof – de samenhang en de relatie met het FGR vaak niet duidelijk was. De status hiervan was daardoor ook onduidelijk: een medewerker kan immers maar één formeel functieprofiel hebben, te weten dat uit het FGR. Die onduidelijke status werd versterkt doordat dezelfde roepnamen soms voor verschillende functies in de gerechten werden gebruikt. Hierdoor werden functies lastig vergelijkbaar en ontstonden zorgen over eerlijke beloning voor gelijk werk.

Doel van het handboek

Het handboek biedt concrete handvatten. Niet alleen voor het gebruik van het FGR. Het handboek gaat verder. In de intakefase voorafgaand aan het plan van aanpak voor het project bleek namelijk dat de behoefte breder ligt dan een antwoord op de vraag hoe het FGR werkt. Vragen over functie-indelingen zijn veelal te herleiden naar vragen over de relatie tussen die functies en de doelen en resultaten van de gerechten. Wat moet er worden bereikt en welke inrichting van de organisatie en welke functies zijn daarvoor nodig? Het handboek legt dan ook steeds de relatie met de inrichting van de organisatie. Het handboek ontsluit het bestaande beleid en reikt leidinggevenden methodes en handvatten aan om het bestaande beleid toe te passen Het handboek legt dan ook steeds de relatie met de inrichting van de organisatie. Het handboek draagt zo bij aan de ontwikkeling naar organiserende professionaliteit. Het handboek is een hulpmiddel om de organisatiekennis van inhoudelijk gedreven professionals te versterken.

Ook zorgt het organisatie handboek voor een eenduidige wijze waarop organisatie-inrichting wordt toegepast.. Tenslotte heeft het Handboek tot doel de toegenomen vraag naar het beschrijven en waarderen van functies binnen de gerechten te verminderen, wat een kosten- en tijdsbesparing betreft. Capaciteit die goed op andere vraagstukken kan worden ingezet.

• In het organisatiehandboek zijn de Rijksbrede regelgeving zoals de CAO en interne bestaande afspraken, richtlijnen en regels verwerkt;
• In het handboek zijn diverse stramienen beschreven. Deze omvat voorbeelden van werkzaamheden in een Rechtspraak specifieke context met niveauduidingen ter onderscheid en vergelijking met de FGR-typeringen. Een eerste stramien is in gebruik genomen, een tweede is vrijwel gereed en er komt nog een derde;
• Deze stramienen helpen leidinggevenden bijvoorbeeld hoe zij om kunnen gaan met vragen over FGR-indelingen;
• Ook diverse begrippen zoals ‘ speelruimte’, functie-onderhoud’ en ‘functieprofiel’ worden toegelicht.
• Diverse veelvoorkomende situaties worden beschreven: denk aan een uitstekend presterende medewerker, een medewerker die ander werk wil, een team met een toenemende hoeveelheid werk et cetera.
• Tot slot helpt het handboek bij het maken van resultaatafspraken en ontwikkeling van organisatiebesef.

De opdracht voor het handboek heeft nog een paar concrete aanbevelingen opgeleverd: het inregelen van structurele interne dienstverlening, ter ondersteuning van de uitvoering van de afspraken uit het organisatiehandboek en een handelingsperspectief ten behoeve van de implementatie. Ook heeft het project een hygiëneslag in P-Direkt uitgevoerd.

Gedurende het hele proces heeft er een intensieve samenwerking plaatsgevonden tussen de opdrachtgever, Organisatieadvies van O&P Rijk en het LDCR (het Landelijk Dienstencentrum voor de Rechtspraak).

Doelgroep

Het handboek is geschreven voor leidinggevenden (en HR-adviseurs) en is per 13 juni 2025 op het intranet van de Rechtspraak gepubliceerd. Daarmee is het ook toegankelijk voor medewerkers. Zij beseffen dan dat de naam van een functie niet altijd iets zegt over de inhoud ervan. En dat keuzes in de organisatie van het werk van invloed zijn op een FGR-indeling.

Toekomst handboek

Het handboek is nooit af en zal zich verder ontwikkelen. Een voorbeeld is dat er nog afspraken in worden opgenomen over hoe om te gaan met zogenaamde roep- en doopnamen.

Verder is gebleken dat, hoewel er bij het voorbereiden van het handboek een uitgebreide hygiëneslag in P-Direkt heeft plaatsgevonden waarbij veel in het verleden gemaakte fouten zijn opgelost, er toch weer nieuwe fouten zijn ingeslopen. Dat duidt erop dat nog niet altijd duidelijk is hoe FGR-termen in P-Direkt vertaald moeten worden.

Ook is er een uitgebreid scholingsaanbod. Dit aanbod bevindt zich op 3 niveaus: voor bestuurders, voor leidinggevenden en voor HR-adviseurs. In deze opleidingen besteden we aandacht aan hoe om te gaan met formatie en organisatievraagstukken.

Alles bij elkaar heeft het project de Rechtspraak in staat gesteld de ‘basis op orde’ te krijgen. Hierdoor zijn we goed voorbereid als FUWA-Rijk op termijn wordt ingevoerd. Inmiddels heeft ook het Openbaar Ministerie belangstelling getoond voor het handboek. Het handboek is inmiddels gedeeld.

Samenwerking met Organisatieadvies

Dorinda: “Karin heeft het project goed begeleid, geëscaleerd wanneer nodig (gelukkig was dat beperkt) maar heeft ook bijstellingen gedaan zowel in de planning als in de aard van de producten toen dat nodig was. Het contact tussen projectleider en opdrachtgever heb ik als zeer professioneel ervaren: ‘to the point’, duidelijk over planning en kosten, zoals je dat van een projectleider mag verwachten. Ik heb de werkzaamheden uit handen kunnen geven”.

Het was voor Dorinda een uitgemaakte zaak dat Organisatieadvies deze opdracht zou uitvoeren. Immers, Organisatieadvies is gedelegeerd eigenaar van het FGR en treedt in die rol op als hoeder voor het juiste gebruik van het FGR. Daarnaast werken de adviseurs van Organisatieadvies in de dagelijkse adviespraktijk aan het ontwerpen en inrichten van organisaties en de implementatie van (Rijksbreed) P&O beleid.